Günümüzde evinde köpek besleyen aileler gittikçe artmaktadır. Ne yazık ki bunların içinde Müslüman aileler de bulunmaktadır. İslam, hakikatte her nefes alan canlıya merhamet etme esasına dayanmaktadır. Merhamet, İslam’ın özündendir. Köpeklere merhamet maksadıyla evlerinde köpek besleyenler zor durumda olan-muhtaç insanlara ne kadar ilgilidirler, elbette yaratan Rabbimize hürmeten kedi köpek baktıklarını söyleyenler samimiyet testi olarak kendilerine muhtaç insanlara ne kadar ilgili olduklarını da sormalıdırlar. İsterseniz Evde köpek beslemenin neden sakıncalı veya günah olduğunu islami-ilmi kaynaklara bakarak sizler ile paylaşalım. Buyurunuz..
Köpeğin ihtiyaç halinde beslenmesine izin veriliyor olması ve fakat ev içinde süs hayvanı olarak beslenmesinin İslami görüşe göre hoş karşılanmadığını söyleyerek başlayalım.
Köpek bulunan eve melek girmez mi?
İçinde köpek bulunan eve meleklerin girmemelerinin sebebi, onların pis kokmaları, pislik yemeleridir. Bundan dolayı gereksiz yere köpek edinen kimse evine melek girmekten mahrum bırakılmak suretiyle cezalandırılmıştır (Nevevî, Şerhu’l-Müslim, Kahire 1347-1349/1929-1930, XIV/84; Aynî, Umdetü’l-Kârî, Kahire 1348, XV/139).
Melekler vazife olarak ayrılmaktadırlar. Rahmet melekleri, azab melekleri gibi melekler vardır. İşte burada söz konusu olan Rahmet meleklerinin köpek ile içi içe yaşayan evlere girmiyor oldukları bizlere duyurulmaktadır. Hanefilerde esas olan, köpeğin bizatihi necis olmadığıdır, zira korunma ve avlanmada ondan yararlanılmaktadır.
Evde, bahçede köpek beslemek namaza mani olur mu; köpek elbisemize sürtünürse, o elbiseyle namaz kılınabilir mi?
Hanefilere göre, köpek elbiseye sürtünürse o elbiseyle namaz kılınır. Yalnız, köpeğin ağız suyu veya salyası ve tersi( pisliği) necistir.
Ayrıca salya ve tüyleri her tarafa bulaşacağından, ibadetlerimize ve sağlığımıza zarar verme ihtimali de vardır. Bu sebeple ihtiyaç yoksa evde köpek bulundurmak doğru değildir. İhtiyaç yokken evde köpek beslemek haram değildir, fakat hafif mekruhtur. Hukuk dilinde buna “tenzihi mekruh” denilir.
Şafii mezhebine göre kişinin eteğine ya da üzerindeki herhangi bir şeye değse bile evde köpek beslemek abdest bozar. Hanefilikte ya da Sünnilikle kural böyle değil ama Şafii mezhebinde kural böyledir. Şafii mezhebine mensup olan kişiler için evde köpek beslemek günahtır.
Resulullah (asm) buyurdu ki:
“Köpek sizden birinin kabından içerse, onu yedi defa yıkasın.”
“Köpeğin ağzını soktuğu sizden birinin kabının temizliği, ilki toprakla olan yedi defa yıkamaktır.” (Ahmed, Buhari, Müslim)
Ancak bununla beraber Hanefi mezhebine göre köpek bulunan evde yaşanır, kılınan namazlar ve yapılan ibadetler de geçerlidir. Yeter ki kıldığımız yer veya seccade temiz olsun.
Resûl-i Ekrem (asm) şöyle buyuruyor:
“Av, tarla, bahçe, sürü köpekleri müstesna olmak üzere, köpek besleyen kimsenin sevabından her gün bir miktar eksilir.”(Buhari, Zebaih, 6; Müslim, Müsakat, 56-58)
Koruma ve avlanma gibi bir ihtiyaç bulunmadan evlerde köpek beslemek İslam’da menedilmiştir. Yasaklanan (bazı fakihlere göre haram değil, mekruh olan) ise bir hobi olarak, zevk için evde köpek beslemektir. İnsanlara zarar vermeyen ve/veya faydası olan hayvanları itlaf etmek de, onlara eziyet etmek de Peygamberimiz (s.a.) tarafından yasaklanmıştır. İslâm dini çevreyi, tabii güzellikleri korumayı, hayvanlar da dahil bütün canlılara karşı merhametle davranmayı emretmiş, hayvanlara eziyet edilmesini, onların boş yere öldürülmesini de yasaklamıştır.
Diyanet işleri başkanlığı da, “Hayvan sürüleri, ev, ekin ve eşyaları koruma, görme engelliler için kılavuzluk etme ve emniyet kapsamında bazı tespit çalışmalarında yardımcı olma gibi amaçlar doğrultusunda köpek beslemek caizdir. Ancak dinimizde zorunlu bir ihtiyaç olmaksızın ev içinde köpek beslenilmesi hoş görülmemiştir.
Köpek çevreye zara verir ise ne yapılır.
Bir hadiste de hayvanların yolda ve kalabalık yerlerde vereceği zararın sahipleri tarafından tazmin edileceği belirtilmiştir (Şevkânî, V, 364-366). Gerek hadisler gerekse sorumluluk hukukunun genel kuralları, saldırgan köpek gibi yarı vahşi hayvanların vereceği zararın tazmini konusunda fakihlerin hareket noktası olmuştur.
Hanefî, Mâlikî ve Zâhiriyye fakihleri kusura dayanan sübjektif sorumluluktan yana olup sahip ve bakıcısının tesebbübü, açık kusuru ve ihmali bulunmadıkça köpeğin verdiği zarardan onların sorumlu tutulmayacağı görüşündedir.
Köpeğinin saldırganlığını bildiği ve bu konuda uyarıldığı halde onu barındırmakta/beslemekte ısrar etmek açık kusur sayılır. Şâfiî, Hanbelî ve Şîa fakihleri ise kusursuz sorumluluk eğiliminde olup sahibinin kural olarak köpeğinin verdiği zarardan sorumlu tutulacağını ve böyle bir hayvanı beslemekle tazmin sorumluluğunu üstlenmiş olacağını ileri sürerler. Ancak köpeğin bulunduğu yere izinsiz olarak veya köpeğin saldırganlığı bilinerek girilmişse sahibinin sorumluluğu kalkar.
Biz yine de doğrusunu Allah(c.c.) bilir diyerek evinin içinde Köpek beslemenin sevap/günah sorumluluğunun kişilere ait olduğunu hatırlatmış olalım.
Mustafa Hakkı SEZGİN/ Türkiye Postası Gazetesi /Genel Yayın Yönetmeni
Kaynak: KÖPEK – TDV İslâm Ansiklopedisi / Sorularla İslamiyet
