Çin’de; yüz tanıma, sosyal medya kullanımı ve yapay zeka teknolojileriyle vatandaşlarını puanlamasını sağlayan Sosyal Kredi Sistemi‘nin, bu yıl içinde tüm ülkeyi kapsaması bekleniyor. Çin hükümeti sisteme özel 176 milyon olan kamera sayısını bu yıl iki katına çıkarmayı düşünüyor.
Proje ile Çin yönetimi, vatandaşların davranışlarını “sosyal güven” başlığı altında sıralayacak büyük bir puanlama sistemi kuruyor.
Çin vatandaşları, 2014 yılında ortaya atılan bir planın gereği olarak akla gelebilecek her tür dijital platformda izleniyor. Vatandaşların bu platformlarda ortaya koydukları davranışlara göre bir puanlama sistemi uygulanıyor. Dijital platform, sadece sosyal medya ve e-mail hesapları gibi kişiye özel dijital kullanım alanlarıyla sınırlı değil. Örneğin, bir vatandaşın yılda kaç trafik cezası yediği ya da hiç ceza almamış olması da puanlamanın bir parçası. Veriler, bilgisayar sistemlerindeki kayıtlardan takip edilebiliyor. Kişinin hangi internet sitelerinde dolaştığı, ne gibi ifadeler kullanarak internette arama yaptığı, telefon görüşmelerinin içeriği de puanlamada önemseniyor. Tibet ve bağımsızlık kelimeleri yan yana kullanılarak yapılan bir arama ya da Tiananmen 1989 ifadesiyle bilgi aramak başa çok ciddi belalar açabilme potansiyeline sahip.
Puanlama sistemiyle ortaya çıkan sonuç, vatandaşların düşük faizli kredi kullanma olanağına sahip olabilmesi, iş yerinde terfi alabilmesi gibi ödüllendirmeler sağlayabiliyor. Tam tersine, çeşitli cezalar da söz konusu olabiliyor. Her şey, çıkan puana bağlı. Sosyal kredi sistemi ile Çin, vatandaşlarını iyi ve kötü ayrımına tabi tutmuş durumda. Tek partili bir devlet ve devlet kontrollü bir medya ile big data kullanılarak tüm vatandaşlar izleniyor. Dijital dünyanın içinde yer almayan vatandaşlar ise ne ödül, ne de ceza mekanizmasının dahilindeler.
Çin’de yaklaşık 700 milyon kişi internet kullanıyor. Bu kişiler iyi ya da kötü olabiliyorlar ama dijital platformlarda yer almayan vatandaşların hiçbir kategoride yer alabilme şansı da yok.
Şirketler de Puan Toplayacak
Halen geliştirilmekte olan sosyal kredi sisteminin sadece vatandaşları değil, beraberinde kurumlar ve şirketleri de kontrol altına alması planlanıyor. Bunun ardındaki amaç, ekonomik büyümeyi destekleme ve hükümete duyulan güveni sürdürme…
Sayısal puanlarını, kamu yararına davranışları ve sosyal güvenilirlikleriyle artırabilecek olan vatandaşlar, örneğin faturalarını zamanında öderler, atıklarını geri dönüşüm için ayrıştırırlarsa fazladan puan kazanabilir. Kredisini artırmış olanlar toplu taşımadan daha ucuza yararlanıyor, sağlık hizmetlerinde öncelik kazanıyor ya da banka sistemlerinde “güvenilir” olarak görüldükleri için daha iyi kredi imkânlarına sahip olabiliyorlar.
Diğer taraftan, kredisi düşük olanlar da kara listeye alınarak sosyal haklarını kaybediyor. Örneğin tren ya da uçak seferlerini kullanma hakları ellerinden alınabilir.
Distopya; Kölelik sistemine bir adım
Distopya, çoğunlukla ütopik bir toplum anlayışının anti-tezini tanımlamak için kullanılır. Distopik bir toplum otoriter – totaliter bir devlet modeli ya da benzer bir başka baskıcı sistem altında karakterize edilir. Tarif: Vikipedi
Çin’in sosyal kredi sistemine göre kredisi düşük olan vatandaşların seyahat etmesi, bankadan kredi alması ve otellerde kalması engelleniyor.
Çin şimdiden, Sosyal kredisi düşük olan vatandaşların seyahat etmesi engellendiği gibi bazılarının bankadan kredi alması ve otellerde kalması engellendi. Hatta bazı vatandaşların internet hızı düşürüldü. Çin 2020’de daha kapsamlı bir ulusal kredi sistemi getirmeyi planlıyor.
Altın Zırh Projesi olarak bilinen on yıllık plan kapsamında yeni gözetim sistemleri geliştiriliyor ve uygulanıyor; kolluk kuvvetleri için yüz tanıma özelliği olan gözlükler, yürüyüş tanıma yazılımı gibi yeni teknolojiler sisteme dahil ediliyor.
SKS raporu verilerine göre, 2018 senesinde SKS yüzünden milyonlarca yolcunun planı iptal oldu. Geçen sene ödenmemiş vergiler ve cezalar nedeniyle sosyal kredi sistemine takılıp iptal edilen bilet sayısı 17.5 milyon. Yine 5.5 milyon biletin alımına da engel olunmuş durumda. Ayrıca sistem kapsamında 138 vatandaşın yurt dışına çıkışına yasak getirildi.
Çin devlet medyası ise şunu söylüyor: “Güveni bir kez kaybettiniz mi, her yerde engellemelerle karşılaşırsınız.”
Ne dersiniz Küresel kölelik sistemin kurucuları laboratuvar olarak kullandıkları Çin’den sonra tüm Dünya’da Distopya ile Krallığını ilan edecek mi, ya bekleyip göreceksiniz ya da bu oyunu bozmanın yollarını gösterenleri takip edeceksiniz. ÇOK ZAMAN KALMADI.
