İştah kaybı, çabuk yorulma, zayıflama, hemen doyma hissi, kabızlık gibi belirtiler kolon kanserinin ilk habercilerindendir. Bunlar arasında en belirgin ve sık rastlanan belirti kabızlık yani hemoroiddir.
Mangalda etin yanması
Kolon kanserinde yemek pişirme sırasın da malzemelerin pişirme biçimi çok önemli. Özellikle mangal gibi pişirme yöntemlerinde etin yanması sonucu kanserojenler oluşabiliyor. Etin mangalda pişirilmesi esnasın da etin ateşe 15 cm’den yakın mesafede olmamasına dikkat edin. PİŞİRME SIRASIN DA YANAN ET kanserojenler mide, pankreas ve kolon kanserinin gelişmesini tetikleyebiliyor. Restoranlarda yenilen et ürünlerinden olan kebap ve dönerde de aynı hassasiyeti göstermemiz gerekiyor. Kısaca pişirilme sırasın da yanmış olan ürünler kanser riski taşımaktadır.
Alkol ve sigara kullanımını ve Yakın akrabalarında bağırsak kanseri olanlarda kolon kanseri gelişme riskinin daha fazla olduğunu da aklımızın bir tarafa not edelim. Yağlar açısından zengin,lifli gıdalar açısından fakir olan beslenme tarzı kolon kanseri riskini yine arttıran nedenlerdendir.
Bağırsak kanserinin en belirgin belirtileri nelerdir?
İştah kaybı, çabuk yorulma, zayıflama, hemen doyma hissi, kabızlık gibi belirtiler kolon kanserinin ilk habercilerindendir. Bunlar arasında en belirgin ve sık rastlanan belirti kabızlık yani hemoroiddir.
Eğer bağırsakta bir tümör meydana geldiyse bu ilk olarak karında bir ağrı yapar. Sonrasında dışkılamada zorluk hissi çekersiniz. Çünkü oluşan tümör bağırsaklarda tıkanıklık yapacak ve dışkılama anında şiddetli ağrılara sebep olacaktır. Hatta gaz çıkarmak bile hasta için işkence haline gelmektedir. Kendini çok net bir şekilde gösteren diğer bir belirti de; kanlı dışkı ve dışkının çapında daralma olmasıdır. Rektum tümörlerinin üçte biri hastalarda hemoroid dediğimiz halk arasında basur olarak tanımlanan hastalıklar nedeni ile sürekli tedavi görüldüğünü görmekteyiz.
Bu yüzden büyük abdestte kanama şikayetiyle başvuran hastaların mutlaka tümör açısından değerlendirilmesi gerekir. Diğer belirtiler ise dışkıda şekil değişikliği olması, tümöre bağlı olarak keçi pisliği şeklinde dışkılama ya da ince dışkılama, ishal, kabızlık gibi dışkılamanın sürekli özellik değiştirmiş olması, kitleye bağlı karın ağrısı olması gibi belirtilerde eklenebilir.
Kolon kanserinden nasıl korunmak gereklidir?
Kolon kanserinden korunmak için öncelikle beslenme şekline önem vermek şarttır. Daha çok lifli gıdalarla beslenme kolon kanserini önleyici bir etki olarak belirtilmektedir. Yapılan birçok deneyde bu ispatlanmış bir durum olarak ortaya çıkmaktadır. Lifli gıdaları tüketmek sonrasında içeriğinde bulunan maddeler kanserojen maddelerin yoğunluğunu azaltıcı etki yaratır. Yağlı besinlerden kaçınmak yağ oranı az besinlerin tüketilmesini imkan tanımak gereklidir. Kırmızı et ve yağlı gıdalar kolon kanseri ihtimalini artıran gıdalardır. Bu nedenle daha çok sebze ve bakliyat tüketmek önem taşır. Kolon kanserinden korunmak için mutlaka kabızlık ya da bir takım belirtilerinin oluşması halinde düzenli kontroller yaptırmak şarttır.
40 yaştan itibaren Yılda bir kez dışkıda gizli kan testi, 10 yılda bir kez kolonoskopi tetkiki yapılmalıdır.
2010 yılında gerçekleştirilen Amerikan Ulusal çalışmasında, 50-75 yaş grubundaki sağlıklı kişilerde, tarama amaçlı standart kolonoskopi tetkikinin % 55 ve dışkıda gizli kan testi % 9 oranında gerçekleştirilebildiğini belirlemişlerdir.
Düzenli olarak sağlık kontrolleri yaptırmak, sporu yaşam stiliniz haline getirmek, tuvalette uzun süre oturmamak kolon kanserine yakalanma ihtimalinizi azaltacaktır. Uzmanların önerdiği diğer bir yöntem ise yeşil çay tüketmek. Günde 1-2 fincan yeşil çay içmek, sadece kolon kanserinden değil, diğer birçok kanser türünden de sizi koruyacaktır.
Son olarak ta gençlerimize ŞUNU söylemiş olalım, Fast food beslenme tarzı kanser yapıyor.
Tüketilen gıdalarla kanser riski arasındaki ilişkiyi araştıran ABD’li bilim insanları ürkütücü sonuçlara ulaştı. Buna göre fast food tarzı (hamburger, patates kızartması, pizza v.b.) gıdalarla beslenen insanların bağırsak kanserine yakalanma riski, lifli gıdalar tüketenlere göre çok daha yüksek çıktı. Üstelik sadece 15 gü boyunca fast food yenilmesi bile bağırsak kanserine yakalanma riskinin artmasına yetiyor.
Mustafa Hakkı SEZGİN
