”Çocukları havaya kaldırın. havasızlıktan öleceksek önce ihtiyarlar ölsün”
işte böyle haykırıyordu sürgün vagonlarında dedelerimiz. Kırım Türklerinin geleceği olan çocuklara (yani bizlere) böyle nefes hakkı verdiler… Unutma… Unutturma…!
18 Mayıs 1944 tarihinde Müslüman/Kırım Türkleri, Sovyet Sosyalist C. B. lideri Stalin’in emriyle alınan Sovyet hükûmeti kararıyla Perşembe günü Karadeniz’in kuzeyinde bulunan Kırım Yarımadası’nda korkunç bir insanlık dramı yaşandı. Bir gecede bebek, çocuk, kadın, yaşlı ve hasta demeden tren istasyonlardaki hayvan vagonlarına doldurularak vatanlarından; Özbekistan, Sibirya, Kazakistan gibi Orta Asya içlerindeki bozkırlara ve oblast denilen yönetim bölgelerindeki çalışma kamplarına sürüldü. Uzaklardan gelen işgalciler, Kırım’ın medeni sahiplerini topraklarından bir gecede topyekün sürgün ederek geride kalan bütün izlerini sildiler. Sürgüne maruz kalan bu insanların üçte ikisi yollarda hayatını kaybetti.
Kırım’daki önceden saptanmış bütün Tatar evlerine sayıları on binleri bulan NKVD’ye bağlı birlikler baskın yaptılar. Bunlar kısa bir süre önce Kuzey Kafkasya’da Balkarların, Karaçayların, Çeçenlerin, İnguşların ve Kumukların sürgün edilme operasyonlarını yürütmüş tecrübeli birliklerdi.
KAPALI VAGONLARDA ÜÇ HAFTA SÜREN ÖLÜM YOLCULUĞU
Hayvan taşımada kullanılan Tren vagonlarında bitlenen insanlar kısa sürede çeşitli hastalıklara yakalanmış, Vagonların kapıları içeride ölenlerin veya hasta olanların atılması için bir-kaç günde bir açılıyordu. Kapılar açıldığında susuzluktan yanan çocuklar su içmek için indiğinde orada bırakılarak trenler yoluna devam ediyordu. trenlerde salgın hastalığa yakalananlar çoğu zaman gitmekte olan trenlerin camlarından atılıyor, insanlar ölülerini bile gömemiyordu.
Bu yolculuk üç hafta sürdü, sürgünlerin yarısı yollarda hayatını kaybetti. Bu eziyetli yolculuğa bünyesi dayanamayan yaşlı ve çocuklar hazan yaprağı gibi dökülmüş, Kırım Türkleri nüfusunun % 46,2’sini bu sürgün yollarında kaybetmişti.
238.000 KIRIM TÜRKÜ BU SÜRGÜNDE HAYATINI KAYBETTİ.
1944 Temmuz sonlarına doğru Sürgün Operasyonu tamamlanmış, sürgünü yöneten büyükbaşlar madalya ve nişanlarını alırlarken Kırım’ın kuzey-doğunda yer alan Arabat şeridindeki bir küçük Tatar balıkçı köyünün unutulduğu anlaşıldı. Derhal Geniçesk’ten kalkan bir tekne köy kıyılarına yollandı ve köy halkı tekneye bindirilerek Azak denizi açıklarına doğru çekildi. Su vanaları açılarak tekne batırıldı, yüzmeye kalkışanlar makineli tüfeklerce taranarak temizlik tamamlandı. ve bu sürgünde 238.000 Kırım Türkü hayatını kaybetti.
1945 yılında, yine sessiz sedasız, özerk cumhuriyet lağvedilerek Kırım Rusya SSC içinde basit bir vilayete (oblast) çevrildi. Kırım Tatarca yer adları değiştirildi. Mezarlıklar ortadan kaldırıldı, kültür yadigarları yakılarak perişan edildi. Rusya içlerinden ve kısmen Ukrayna’dan yeni insanlar getirilerek Tatarlardan boşalan konutlara yerleştirildi. Bu demografik hareketlerle yarımada hızla Slavlaştı.
Sürgün sırasında yüz binlerce Müslüman/Tatar Türkü hayatını kaybetti.
Rabbim Cemi-cümlesinde rahmetle etsin.
HABER: Zarema Memetova
Akademiya İM. Qirova / Akademik Mütercim
