Tüm Kadınlarımıza seçme hakkının ve baş örtülü olmayan kadınlarımıza da seçilme hakkının tanınmasının 83. başörtülü kadınlarımıza seçilme hakkı tanınmasının 4. Yılı… Hayırlı olsun.
5 aralık 1934 yılında kadınların seçme ve seçilme hakkını ilk kez kullandığı seçimler yapılmış ve TBMM’ne 18 kadın milletvekili seçilmiştir.
O günden bu yana ilk kez 2015 yılında BAŞÖRTÜLÜ KADINLARA seçilme veya aday olma hakkı tanınmıştır ve 19 vekil Ak Partiden olmak üzere, 21 Başörtülü Milletvekili o tarihte meclise girip YEMİN edebilmiştir.
Yıllarca Kadın hakları savunduğunu iddia edenlere mi, yoksa kadınlara seçme seçilme hakkını Dünya’da ilk veren ülkelerden olduk diyenlere mi söylemeli. Biz en iyisi hiç kimseye hiç bir şey söylemeyelim, dilimizin döndüğü kadar;Baş örtülü kadının neyi kimi, hangi düşünceyi,ve inancı temsil ettiğini de hatırlatarak tarihi manada ki bilgi paylaşımları ile anlatmaya çalışalım.
Eksiği veya fazlası ile tüm kadınlarımıza seçme hakkının sadece Baş örtülü olmayan kadınlarımıza seçilme hakkı tanıyan ve ilk kez 1934 seçimlerinde hayata geçirilen , TBMM’ne 18 kadın milletvekili seçilmesi ile bu günlere gelen Yıl dönümü HAYIRLI OLSUN diyelim ve Sizlere bilgi içeren kısa bir kısım sunalım.
5 Aralık 1934 ve Tarihimizde ki önemi.
Bugün Cumhuriyet dönemine geçişte yaşadığımız o dönemim yöneticileri tarafından hayata geçirdikleri, ülkenin bir çok manada değişim ve dönüşüme yol açan kanunlarından en önemlilerinden birisinin, tüm kadınlara seçme ve baş örtülü olmayan kadınlara seçilme hakkı tanınmasının yıl dönümü.
Türkiye’miz de ilk kez Kadınlara yerel seçimlerde oy kullanma hakkı tanınmıştır.(1930) Kadınlara genel seçimlerde oy kullanma hakkı ve Baş örtülü olmayan kadınlara SEÇİLME hakkı tanımıştır(1934).
5 Aralık 1934’de Anayasa ve Seçim Kanunu’nda yapılan yasa değişikliği ile kadınların ilk kez oy kullanmasının ve Baş örtüsü olmayanların aday olabilmesinin önü açılmıştır.
Peki Dünya’da durum neydi ?
Tazmanya (Avustralya eyaleti): Sadece beyaz kadınlar oy kullanabiliyordu,( 1903)
Victoria (Avustralya eyaleti): Sadece beyaz kadınlara oy hakkı tanınmıştır.(1908)
Güney Afrika (Women’s Enfranchisement Act, 1930): Sadece beyaz kadınlara oy kullanma hakkı tanınmıştır.
Rusya Finlandiya Grandüklüğü (1863)( Rus İmparatorluğu): Kırsal bölgede vergi ödeyen kadınlar belediye seçimlerinde oy kullanabiliyordu. 1872 yılında şehirde yaşayan kadınlara bu hak tanınmıştır.
Güney Avustralya: (1861)Toprak sahibi kadınlar yerel seçimlerde oy kullanabiliyordu. Genel oy hakkı 1894 yılında tanındı.
Yeni Zelanda, 1893 yılında parlamento seçimlerinde kadınlara oy hakkı tanıyarak bu alanda ilk kendi kendini yöneten koloni olmuştur. Seçilme hakkı ise 1919 yılında tanınmıştır.
1894 yılında ise Güney Avustralya kolonisi kadınlara parlamento seçimlerinde hem seçme hem de seçilme hakkı tanımıştır.
Bize söylenen ve bilmemiz gereken ise, Türkiye, Fransa ve İtalya’dan 11, Romanya’dan 12, Bulgaristan’dan 13, Belçika’dan 14, İsviçre’den ise 36 yıl önce kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanımıştır.
Anamız, Bacımız, ,Eşimiz, Kızımız, Halamız, Teyzemiz, Ninelerimiz, Yengemiz velhasıl Yarim’iz ,Yarenimiz, yaramız, Yarı-mız, Yarınımız kadınlarımıza selam olsun, hayat sizinle daha anlamlı ,saçınızın bir teline bile hain rüzgarlar değmesin.
Mustafa Hakkı SEZGİN/ Türkiye Postası Gazetesi /Genel Yayın Yönetmeni
