Fatımî halifelerinden el-Hâkim biemrillah el-Mansur b. el-Aziz billah (385-411/996-1021)’ın veziri Hamza b. Ali’nin kurduğu İslâm dışı bâtıl bir mezhep. Dürzî, bu mezhebin görüşlerini benimseyen kişi. Propagandacı (dâî)* lerinden birisi olan Nuştekîn ed-Dürzî (ö. 410/1019)’nin ismine izafetle anılan Dürzîlik, siyasi-itikadî bir mezheptir. Şiîliğin İsmailiye* kolundan doğmuştur.
Dürzîlik, Kur’ân’da “sırat-ı müstakim”* diye adlandırılan “doğru yol”un dışındaki bâtıl yollardan birisidir. Dürzîler Haçlı saferlerinde hristiyanlarla işbirliği yaparak müslümanlara karşı savaşmışlardır.
Suriye’deki Dürziler hangi dine mensuplar?
Suriye’deki Dürziler, Dürzilik adı verilen kendine özgü dini inanca mensuptur. Resmi anlamda Müslüman olarak kabul edilseler de, Dürzilik ne Sünni ne de Şii mezhepleriyle tam olarak örtüşmeyen, bağımsız ve ezoterik bir inanç sistemidir.
Dürzilerin kutsal kitabı nedir?
Resâliü’l-Hikme, Dürzîler tarafından kutsal kabul edilen risalelerin bir araya getirildiği mecmuaya verilen isimdir.3 el-Hikmetü’ş-Şerife, Kitâbü’l-Hikme, Tevhidi Hikmet Kitapları, Hikmet Risaleleri, el-Ma’lûmü’ş-Şerif4, Dürzî Kutsal Risaleleri gibi isimlerle de bilinmektedir.
Dürziler neye inanırlar?
Dürzîler Tanrı’nın birliğine inanırlar, bu nedenle kendilerini Ehl el Tevhid (Tevhid ehli – birleştiriciler) olarak anmışlardır. Dürzi inancı, Yahudilik, Hristiyanlık ve İslâm inançlarına benzer bir şekilde monoteistiktir.
Kendilerini gerçek tevhid inancına sahip (Muvahhidun) olarak gören Dürzîlerin Allah hakkında tecessüm (Allah’ı cisim olarak tasvir etme), hulûl (ruhun bir canlıdan başka bir canlıya geçmesi) gibi inançları ve bunların çok karışık yorumları vardır. Onlara göre Allah’ın bir gerçek ulûhiyeti (lahut) bir de beşerî tezahürü (nâsut) vardır. Allah kendisini beşer idrakine ancak bir insan şeklinde yani el-Hâkim şeklinde göstermiştir. Aksi halde insan Allah’ı gerçek ulûhiyetiyle tanımaya güç yetiremezdi.
Dürzîlere göre âhiret ve âhiretle ilgili Cennet, Cehennem, Arş, Kürsî, hesap, ceza, mükâfat gibi şeyler hep bu dünyadadır.
Dînî bakımdan Dürzîler, Akıllılar ve Cahiller olarak ikiye ayrılır. Özel kıyafetleri olan akıllıların mezhep esaslarına bağlı olmaları, şehvetlerden kaçınmaları, sigara ve içki içmemeleri, hırsızlık, zina vb. kötülükleri yapmamaları gerekir. Bunların önderlerine Şeyhu’l-Akl denir. Cahillerin dünyevî lezzetleri tatmalarında, refah içinde yaşamalarında bir sakınca yoktur.
Dürzîliğin, Hamza b. Ali tarafından ortaya atılan inanç esasları özetle şöyledir
1- el-Hâkim bi Emrillah’ı Allah bilmek. Onlara göre Hâkim, Hz. Muhammed’in şerîatını neshetmiştir.
2-Emri tanımak: Bu, yaratıkların en şereflisi olarak kabul edilen Hamza b. Ali’dir.
3-Hududu tanımak: Bunlar Hamza ile birlikte beş vezirdir.
4-Yedi esası bilmek: Bunlar iptal edilen yedi akîde (Kelime-i Şehâdet, namaz, oruç, hac, zekât, cihat ve velâyet) yerine konan yedi vasiyet (vesâya veya hisâl) dir.
Bu yedi vasiyet:
1-Sözde doğruluk, 2-İman kardeşlerini koruma ve karşılıklı yardım, 3-Önceki ibadetler ve bâtıl inançların tamamını terk, 4-İblîs’i ve bütün şer güçleri tanımama, 5- Allah olarak Hâkim’in birliğine iman, 6-Ne olursa olsun fiillerine sahip olma, 7-Açık veya gizli onun (Hâkim) ilâhî iradesine teslimiyet ve kabul.
kaynak: Sorularla İslamiyet..
