Dünyanın en büyük varlık yönetim şirketlerinden biri olan BlackRock’un Ukrayna’dan sessiz sedasız çekilmesi, yalnızca bir yatırım kararından ibaret değil!
Bu, Batı’nın Ukrayna savaşındaki stratejik kurgusunun iflasının ilanıdır.
10.7 trilyon dolarlık bir varlığı yöneten bir finans devinin, 2022’de büyük tantanayla duyurduğu “Ukrayna yeniden inşa fonu”ndan, yatırımcı bulunamadığı gerekçesiyle geri adım atması, cephedeki silah seslerinden çok daha keskin bir gerçeğinin gizli haykırışıdır.
BlackRock şunu net olarak ortaya koymaktan çekinmiyor:
“Bu savaş, artık kârlı değil.”
Savaş başladığında, hem NATO’nun askeri mekanizmaları hem de küresel sermaye blokları, Ukrayna’yı sadece jeopolitik bir cephe olarak değil, aynı zamanda bir “yeniden yapılanma pazarı” olarak gördüler. 15 milyar dolarlık hedefle kurulan yatırım fonuna, toplanabilen cılız 2.5 milyar dolar, Batı kapitalizminin ne denli zayıf bir rüyaya inandığını gösteriyor. Üstelik bu düşük miktarın bile %16’sının yatırımcılar tarafından paniğe kapılarak çekilmiş olması, küresel sermayenin Ukrayna hikâyesine artık güvenmediğini ilan edilişidir.
Almanya, İtalya ve Polonya dışında ciddi bir destekçisinin kalmaması, “Batı ittifakı” denilen yapının artık sadece protokolde kalan bir kavram olduğunu fısıltısıdır.
BlackRock’un bu çekilişi, askeri çatışmaların ötesinde başka bir savaşın, ekonomik ve stratejik akıl yürütmenin sonucudur. Zira son dönemde Rusya’nın enerji ve altyapı noktalarına yönelik gerçekleştirdiği sistematik saldırılar, savaş sonrası inşa edilecek bir Ukrayna hayalini imkânsızlaştırmakla kalmadı, aynı zamanda risk primlerini astronomik seviyelere taşıdı.
Kâr amacı güden hiçbir fon, radyoaktif serpinti riskiyle kuşatılmış, enerji altyapısı çökmüş ve topraklarının %18’ini kaybetmiş bir ülkeyi yatırım haritasında tutmaz.
Bu, finansal gerçekliğin soğuk kuralıdır!
Sermaye, kazanç yoksa susar ve sessiz-sedasız çeker gider…
Ama mesele bu kadar basit değil!
BlackRock’un Ukrayna’ya girişi 2022’de Zelensky ile imzalanan “yeniden yapılanma danışmanlığı” anlaşmasıyla olmuştu. Aynı dönemde Ukrayna’nın tarım arazileri, enerji altyapısı ve limanları Batılı fonlara alelacele satılıyor; ülke adeta “savaş sonrası sömürüye hazır hale getiriliyordu”.
Fakat savaşın gidişatı, bu plânı bozdu. O varlıklar şimdi ya Rus kontrolüne geçti ya da ağır bombardıman altında haritadan silindi. Sermaye için artık orada “yıkımın içinde fırsat” değil, “belirsizliğin içinde bataklık” var. Bir başka ifadeyle: küresel sermayenin hesap makinesi iflas etti.
İşin ironik yanı, BlackRock’un yönetiminde eski CIA direktörleri, NATO danışmanları ve savaş sonrası inşa süreçlerini yöneten stratejistler yer alıyor. Bu isimlerin, Ukrayna savaşını salt bir jeopolitik başlık olarak değil, aynı zamanda finansal fırsatlar zinciri olarak kodladığı biliniyor. Ancak bu savaş, onların bile algoritmalarını alt üst etti. Karşılarında alışıldık bir savaş değil, modern çağın finansal labirentlerinde kaybolmuş bir kaotik cephe var. Rusya’nın izlediği strateji, klasik askeri zaferlerin değil; rakibin altyapısını, üretim kapasitesini ve yatırım cazibesini yok etme üzerine kurulu.
BlackRock’un çekilmesi, bu savaşın fiilen kaybedildiğinin itirafı değilse bile, yatırım yapılabilirlik açısından “yenilgi” anlamına geliyor.
Burada çok daha karanlık bir denklem beliriyor. BlackRock gibi şirketler yalnızca Batı’ya değil, aynı zamanda Rus oligarklara da hizmet sunuyor. Aynı anda hem Ukrayna’nın geleceğini inşa etmeye çalışan, hem de Rus milyarderlerin varlıklarını yöneten bir şirketten söz ediyoruz. Bu çelişki, savaşı sadece taraflar arasında bir çatışma değil; küresel finans oligarşisinin iki tarafı birden beslediği bir denge oyunu olarak yeniden düşünmeye zorlar bizi. Savaş, belki de bazıları için iki uçtan da kazanılacak bir “kontrollü yıkım projesiydi.” Ancak plan, öngörülemezliğe çarptı. Zaporijya Nükleer Santrali etrafındaki yüksek riskli gerilim, nükleer serpintiden ziyade yatırımcı psikolojisini zehirleyen bir silaha dönüştü. Ve o silah, BlackRock’un tahliye kararını tetikledi.
Bugün geldiğimiz noktada, Ukrayna artık 1990’lar Doğu Avrupa’sı gibi “özelleştirilecek bir vaha” değil; daha çok terk edilmiş Pripyat’ın hayalet yapıları gibi bir ekonomik karadelik…
Bu çekilme, Trump’ın Ukrayna karşıtı söylemlerinin de nasıl derin etkiler yarattığını ortaya koyuyor. Çünkü sermaye Trump’ı sevip sevmemekle ilgilenmiyor, onun savaş karşıtı duruşunu riskleri azaltacak bir “istikrar fırsatı” olarak görüyor.
BlackRock ve onunla birlikte hareket eden Vanguard gibi devler, dünya ekonomisinin %40’ına yön veriyor. Onların çekildiği bir cephe, artık yatırım haritasından düşer. Bu gerçek, savaşın artık siperlerde değil, Manhattan’daki toplantı odalarında kazanıldığını veya kaybedildiğini gösteriyor. Ukrayna’nın kaderi, sadece Washington’da değil; Londra, Frankfurt ve Zürih’teki fon yöneticilerinin göz bebeklerinde yazılıyor.
Ve bu gözler artık başka yere çevrilmiş durumda. Bu savaş Batı için bir idealin değil, bir yatırım hatasının adı olarak tarih kitaplarına yazılıyor olabilir.
BlackRock’un Görünmeyen Yüzü
BlackRock gibi devler, savaşları finanse eden bankalar ve silah şirketlerinin ana hissedarıdır.
Enerji devleri, silah lobileri ve yıkılan ülkeleri yeniden inşa edecek inşaat şirketleri… Hepsinin ortak hissedarı aynı gölge ağın merkezindeki BLACKROCK’tur.
Bu iddianın temeli, Lockheed Martin, Raytheon, Shell ve Halliburton gibi savaş-endüstri şirketlerinin doğrudan hissedar olmasıyla desteklenmektedir.
Ayrıca bu şirketler, Rus saldırılarının yarattığı kaostan en büyük kazançları elde edenler arasındadır dersem yanlış olmayacaktır.
BlackRock için geleneksel bir “kasa” tanımı yapamayız daha çok “küresel kapitalizmin algoritmik beyni ve demir yumruğu”dur diyebiliriz.
Siyasi liderler geçicidir. Ancak kalıcı ve gerçek güç, dünya varlıklarının %40’ını kontrol eden bu görünmez oligarşinin elinde.
Savaşların kaderi siperlerde veya siyasilerin masalarında değil, BlackRock’un Zürih veya New York’taki bilanço toplantılarında yazılıyor diyebilirim.
Araştırmacı Yazar Cemal DURUK
